Bugün bi programa denk geldim, patates yetiştiriciliği, çiftçilerin durumu, tarım falan anlatıyordu. Öyle atıştırırken biraz izledim, aklımda kalanlarla biraz bilgi vereyim.
Öncelikle traktörlerle topraktan toplanan patatesler dekar başına 5-6 tonu bulabiliyormuş. Toplama işinde çalışanlar genelde kadınlar. Sabah 7’de iş başı yapıyorlarmış ve akşam 5’de ise paydos. Günlük aldıkları yevmiye ise 50 TL. Gün sonunda da baya toplamış oluyorlar ama yıllardır bu işi yapsalarda ne kadar topladıklarını hiç takip etmemişler.
Bu toplanan patatesler çuvallara yükleniyor. Çuval başı 50 Kg geliyor, o gün 60 çuval toplanmıştı bu da 3 ton demek. Daha sonra kamyonla gelip bu patatesler alınıyor ve temizleme işlemi için patates fabrikalarına götürülüyor.
Burada patatesler yıkanıyor ve çamurlardan arınıyorlar. Ve büyüklüklerine göre ayrılıyorlar. Bu işlem ise ton başı yıkama ücreti olarak 50 TL‘ye yapılıyor. Yıkama işleminden sonra sanırım %8-10‘luk bi kayıp söz konusu oluyor.
Çiftçi ise bu sene işlerin iyi gittiğini söylüyor, bunun nedeni ise artık üretimin çok az olması. Düşünürsek aslında işler o kadar da iyi değil, çünkü geçmiş yıllarda hatırlarsınız patates atılıyordu bi ara daha sonra havaların etkisi falan sıkıntılı yıllar geçirildi. Bunun sonucunda çoğu kişi üretimden çekildi.İhracatta durmuş seviyede.
Geçmişte bu işi yapanlar, tarlalarını kiraya verdiklerini söylüyorlar. Tarım bitmesi demek dışa bağlılık demek ve her geçen gün dışa daha da bağlı oluyor.
Neyse bu yüzden işler iyi gibi gözüküyor, en azından satış bazında yoksa kar aynı kar.
Şöyle ki önceki yıllarda 30 kuruşa imal edilen patates 50 kuruşa satılıyormuş şimdi ise 50 kuruşa imal edilen 70 kuruşa, 70 kuruşa imal edilen 90 kuruş – 1 TL arasında satılıyor yani genel olarak satış fiyatı şu an 70 Kr – 1 TL arası. Kar durumuna bakarsak kar aynı kar.
Ama diyeceksiniz fiyatlar burada çok pahalı evet kazanan yine aracılar oluyor. Yani fiyatlar, hal, manav, market de artıyor. Kazanan yine ara ve son satıcılar.
Unutmadan tohum konusu da var. Yemeklik, kızartmalık patates vs hep tohumunda biliniyor. Yani hangi tohumun ne vereceği gibi. Tohumlar ise özel jellerde saklanıyor.
Aklımda kalanlar bunlar, daha zorlasam gelir ama sanırım bu kadar bilgi yeterli.
Patates güzeldir, yeriz, severiz. Fazla da yemeyin.
